کیست مهدی؟

بخش: كتابخانه مهدوى

نویسنده: امیر جواهریان

تاريخ: ۱ / ۵ / ۱۳۹۳ هـ.ش

نمایش ها: ۱۰۰۳۷

نظرات: ۱

کیست مهدی؟

نویسنده: امیر جواهریان

فهرست

مقدمه
بیا ای امام هدایت شعار * * * که بگذشت از حد غم انتظار
ز روی همایون بر افکن نقاب * * * عیان ساز رخسار چون آفتاب
برون آی از منزل اختفا * * * نمایان کن آثار مهر وصفا
بر افراز ارکان اسلام را * * * بینداز بنیاد اصنام را
جهان پر شده از شیوه ظلم وجور * * * ز انصاف دور است اطوار دور
نظر کن به حال من مستمند * * * که گردم ز الطاف تو سر بلند
بود این امیدم که باشم مدام * * * مباهی به الطاف خاص امام
الهی به حق امام زمان * * * به عز محبان این خاندان
که توفیق گردان رفیق دلم * * * برویان گل مرحمت از گلم

(عبد الرحمان جامی)

سرآغاز سخن
به نام خدا وبه یاد مهدی (علیه السلام)

بشر خود را در مسیر تکامل می بیند. دیدگاهی که نشات از وحی گرفته است، چرا که ارسال رسل وانزال کتب از نخستین آدم تا محمد خاتم (صلی الله علیه وآله) خط سیری تکاملی داشته است.
خداوند به واسطه بلوغی که در امتداد زمان برای بشر حاصل می شده قوانین واحکام خود را فرو می فرستاده است، چرا که جوهره دعوت تمامی انبیای الهی یک چیز بیش نبود وآن ایمان به خداوند بی بدیل ونفی الهه های دیگر وامتیاز دین جدید بر آیین قدیم فقط در جهت کامل گشتن تعالیم ودستورات نهفته است. علاوه بر این، در هر مقطع زمانی برای هر مکلف سیر تکاملی وجود دارد وآن اینست که بشر آفریده شده است تا به شناخت هر چه بیشتر خود وخدایش - عواملی که جوهره بندگی را پی ریزی می کند - نایل آید.
در نتیجه، می بینیم که چه در جنبه فردی وچه در جهت حرکت عمومی خیل انسانیت، آینده نقش موثری را ایفا می کند، چرا که شناخت تمام کمال ما با برداشت ما از واقعیات زمان هنوز کامل نگردیده است ودر ظرف زمانی آینده است که بدین مهم نایل می آییم. علاوه بر وجود این عنصر در نهاد بشر که سبب ساز آینده نگری او می شود عامل دیگری وجود دارد که نیاز بشر را به این نحوه نگرش شدیدتر می نماید وآن ستمها، تعدیها، سرخوردگیها، بی عدالتیها، خودکامگیهای لجام گسیختگان و... است که در طول تاریخ بر او رفته است وتوانش را ربوده واو را به مرز استیصال کشانیده است. او برای رها شدن از این همه مصائب ومشکلات امید به آینده دارد تا کمال واقعی را بیابد که اگر این شرط حاصل گردد تمامی این نامرادیها وناکامیها از وی رخت بر می بندد.
نگاه بشر به آینده را صرفا نمی توان یک خیال خوش تصور نمود، بلکه این نگاه منبعث از سنتی حتمی والهی - ودر دید مادیون سنت لا یتغیر در شاکله طبیعت - است که در دوران بلوغ وکمال تمامی انگیزه های متعالی که در مخیله بشر جولان دارد به منصه ظهور می نشیند. از این رو، آرزوی نشات گرفته از واقعیت بشر همانا آمدن مهدی عجل الله تعالی فرجه است.
آمدن مهدی عجل الله تعالی فرجه یعنی ظهور یک انسان کامل وتمام عیار که تمامی ادیان به طور اعم ودین مبین اسلام به طور اخص بر آن تاکید دارد. اندیشه های متعلق به هر نحله فکری با صورتی زیبا آینده خود را در سایه این باور ارزشمند وبا طراوت تصویر می کنند ودر بستر زندگی وفعالیت، رنجهای مداوم خود را با این عقیده جبران می نمایند.
تنها اختلافی که در این باب متصور است اختلاف مصداقی است، بدین معنا که این انسان کامل بر چه کسی اطلاق می گردد؟ نسب به که می رساند؟ آیا ولادت یافته ویا هنوز از مادر زاییده نشده است؟ چه خصوصیات وممیزاتی دارد؟ در این مجموعه بس مختصر به دنبال آن هستیم که این مصداق را بنمایانیم ونشان دهیم که در دنیای اسلام، حتی در مدرسه خلفا مصداقی که شیعه ترسیم می کند همان انسان کامل است. در باور شیعه انسان کامل یعنی وجود ذی جود حضرت بقیه الله الاعظم، حجه بن الحسن العسکری (علیه السلام)، نهمین فرزند سالار شهیدان، حضرت ابی عبد الله الحسین (علیه السلام)، ذریه پاک امیر مومنان وزاهری اطهر (علیهما السلام) واز دودمان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) که در نیمه شعبان المعظم سال ۲۵۶ دیده به جهان گشود وهم اکنون سبب اتصال زمین وآسمان ورهایی بخش زمین از اندکاک وحجت خداوند سبحان است.
این اندک عرض اخلاص به آستان مقدس آن بهار آفرین دلها را به شما خوانندگان دوستدار تقدیم می داریم.

والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته

مهدی جعفری

موسسه تحقیقاتی فرهنگی جلیل

۱۱ آبان ماه ۱۳۷۶ ۱ رجب المرجب ۱۴۱۸

قرآن مجید

[۱]

(یا ایها الذین اوتوا الکتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معکم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها)...(۱) ای کسانی که کتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم که تصدیق کننده کتابهای شماست، پیش از آن که چهرهایی را خط بطلان کشیم وآنها را به پشتهایشان واژگون سازیم. مرحوم نعمانی در کتاب الغیبه(۲) در باب تفسیر وتاویل این آیه شریفه روایتی بدین مضمون آورده است: عن جابر بن یزید الجعفی، قال: قال ابو جعفر محمد بن علی الباقر (علیه السلام): یا جابر، الزم الارض فلا تحرک یدا ولا رجلا حتی تری علامات اذکرها لک ان ادرکتها، اولها: اختلاف ولد فلان (بنی العباس) وما اراک تدرک ذلک ولکن حدث به من بعدی [و] مناد ینادی من السماء ویجیئکم الصوت من ناحیه دمشق بالفتح، وتخسف قریه من قری الشام تسمی الجابیه، وتسقط طائفه من مسجد دمشق الایمن، ومارقه تمرق من ناحیه الترک فیعقبها هرج الروم، وسیقبل اخوان الترک حتی ینزلوا الجزیره، وسیقبل مارقه الروم حتی ینزلوا الرمله. فتلک السنه یا جابر، فیها اختلاف کثیر فی کل ارض من ناحیه المغرب، فاول ارض تخرب ارض الشام، ثم یختلفون عند ذلک علی ثلاث رایات: رایه الاصهب، ورایه الابقع، ورایه السفیانی، فیلتقی السفیانی بالابقع فیقتتلون، فیتقله السفیانی ومن معه، ثم یقتل الاصهب، لا یکون له همه الا الاقبال نحو العراق ویمر جیشه ب قرقیسیاء فیقتتلون بها، فیقتل بها من الجبارین ماه الف، ویبعث السفیانی جیشا الی الکوفه وعدتهم سبعون الفا فیصیبون من اهل الکوفه قتلا وصلبا وسبیا، فبینما هم کذلک اذ اقبلت رایات من نحو خراسان، تطوی المنازل طیا حثیثا، ومعهم نفر من اصحاب القائم (علیه السلام)، ثم یخرج رجل من موالی اهل الکوفه فی ضعفاء فیقتله امیر جیش السفیانی بین الحیره والکوفه، ویبعث السفیانی بعثا الی المدینه فینفر المهدی (علیه السلام) منها الی مکه، فیبلغ امیر جیش السفیانی ان المهدی (علیه السلام) قد خرج الی مکه، فیبعث جیشا علی اثره فلا یدرکه حتی یدخل مکه خائفا یترقب علی سنه موسی بن عمران (علیه السلام).
قال: وینزل امیر جیش السفیانی البیداء فینادی مناد من السماء: یا بیداء ابیدی القوم، فیخسف بهم فلا یفلت منهم الا ثلاثه نفر یحول الله وجوههم الی اقفیتهم وهم من کلب، وفیهم نزلت هذه الایه: (یا ایها الذین اوتوا الکتاب آمنوا بما نزلنا مصدقا لما معکم من قبل ان نطمس وجوها فنردها علی ادبارها - الایه). قال: والقائم (علیه السلام) یومئذ بمکه قد اسند ظهره الی البیت الحرام مستجیرا به فینادی: یا ایها الناس، انا نستنصر الله، فمن اجابنا من الناس فانا اهل بیت نبیکم [محمد]، ونحن اولی الناس بالله وبمحمد (صلی الله علیه وآله)، فمن حاجنی فی آدم فانا اولی الناس بادم (علیه السلام)، ومن حاجنی فی نوح فانا اولی الناس بنوح (علیه السلام)، ومن حاجنی فی ابراهیم فانا اولی الناس بابراهیم (علیه السلام)، ومن حاجنی فی محمد (صلی الله علیه وآله)، فانا اولی الناس بمحمد (صلی الله علیه وآله)، ومن حاجنی فی النبیین فانا اولی الناس بالنبیین.
ا لیس الله یقول فی محکم کتابه: (ان الله اصطفی آدم ونوحا وآل ابراهیم وآل عمران علی العالمین ذریه بعضها من بعض والله سمیع علیم)(۳) فانا بقیه من آدم، وذخیره من نوح، ومصطفی من ابراهیم، وصفوه من محمد صلی الله علیهم اجمعین، الا فمن حاجنی فی کتاب الله فانا اولی الناس بکتاب الله، الا ومن حاجنی فی سنه رسول الله، فانا اولی الناس بسنه رسول الله (صلی الله علیه وآله)، فانشد الله من سمع کلامی الیوم لما بلغ الشاهد منکم الغائب، واسالکم بحق الله، وحق رسوله، وحقی - فان لی علیکم حق القربی من رسول الله (صلی الله علیه وآله) - لما اعنتمونا ومنعتمونا ممن یظلمنا فقد اخفنا وظلمنا وطردنا من دیارنا وابنائنا، وبغی علینا، ودفعنا عن حقنا، وافتری اهل الباطل علینا، فالله الله فینا لا تخذلونا وانصرونا ینصرکم الله تعالی.
قال: فیجمع الله له اصحابه ثلاثمائه وثلاثه عشر رجلا یجمعهم الله له علی غیر میعاد قزعا کقزع الخریف وهی یا جابر، الایه التی ذکرها [الله] فی کتابه: (این ما تکونوا یأت بکم الله جمیعا ان الله علی کل شیء قدیر)،(۴) فیبایعونه بین الرکن والمقام، ومعه عهد من رسول الله (صلی الله علیه وآله) وقد توارثته الابناء عن الاباء. والقائم یا جابر، رجل من ولد الحسین یصلح الله له امره فی لیله فما اشکل علی الناس من ذلک [یا جابر] فلا یشکل علیهم ولادته من رسول الله (صلی الله علیه وآله) ووراثته العلماء بعد عالم، فان اشکل هذا کله علیهم فان الصوت من السماء لا یشکل علیهم اذا نودی باسمه واسم ابیه [وامه].
امام باقر (علیه السلام) به جابر بن یزید جعفی فرمودند: ای جابر! خانه نشین باش. پس از جای خود حرکت مکن تا نشانه هایی را که برایت یاد می کنم ببینی. اگر آنها را دریابی. اولین آنها اختلاف فرزندان فلان (بنی العباس) است، وآن طور که می بینم آن زمان را درک نمی کنی، ولی این را پس از من برای دیگران بازگو. منادی از آسمان ندا می کند، وصدای فتح وپیروزی که از جانب دمشق به شما می رسد، ویکی از آبادیهای شام که جابیه نام دارد به زمین فرو می رود. بخشی از سمت راست مسجد دمشق فرو می ریزد. گروهی از ترکها شورش می نمایند. ودر پی آن، اوضاع روم آشفته خواهد شد.
وترکها پیش می روند تا اینکه در جزیره فرود آیند. وشورشیان روم پیشروی نموده ودر رمله منزل می کنند. ای جابر! پس در آن سال اختلاف بسیاری در هر بخشی از نواحی غربی پدید خواهد آمد. نخستین سرزمینی که خراب می شود شام است. سپس در آن هنگام مردم سه گروه خواهند شد وزیر سه پرچم گرد خواهند آمد: اول پرچم سرخ وسفید، دوم پرچم سیاه وسفید وسوم پرچم سفیانی. آن گاه سفیانی با پرچمدار سیاه وسفید برخورد می کند وبا یک دیگر نبرد می نمایند، واو وتمامی همراهانش را به قتل می رساند.
آن گاه سفیانی شخص سرخ وسفید را می کشد، ودیگر هدفی نخواهد داشت جز این که به سوی عراق پیشروی کند. لشکریانش از قرقیسیا می گذرند وصدها هزار تن از گردنکشان را در آنجا می کشند. سفیانی لشکری به سوی کوفه می فرستد که تعداد آنها هفتاد هزار مرد جنگی است. پس آنها به کشتن ودار زدن واسیر کردن اهل کوفه می پردازند. در همین اثنا که سرگرم این فجایع هستند پرچمهایی از ناحیه خراسان بلند می شود که به سرعت منزلها را پشت سر می گذارند، وچند تن از اصحاب حضرت قائم (علیه السلام) با ایشان هستند. سپس مردی از غلامان اهل کوفه با عده ای از افراد ضعیف خروج می کند که فرمانده لشکر سفیانی او را بین حیره وکوفه به قتل می رساند.
آن گاه سفیانی گروهی را به مدینه می فرستد، پس حضرت مهدی (علیه السلام) از آنجا به سوی مکه کوچ می کند. به فرمانده لشکر سفیانی خبر می رسد که حضرت مهدی (علیه السلام) از مدینه خارج گردیده، لذا سپاهی در پی آن بزرگوار روانه می سازد که به او نمی رسند تا اینکه آن حضرت با بیم وهراس همچون موسی بن عمران (علیه السلام) به مکه داخل می شود. امام باقر (علیه السلام) فرمودند: وفرمانده ولشکریان سفیانی در بیابان بیداء فرود می آیند، پس منادی از آسمان بانگ می زند: ای بیداء! این قوم را نابود کن، وزمین بیداء آنها را به کام خود فرو می برد. جز سه تن کسی از آنها جان سالم بدر نمی برد. خداوند صورتهای آن سه را به پشت بر می گرداند. وآنان از قبیله کلب می باشند که درباره آنها این آیه نازل شده: ای کسانی که کتاب آسمانی برایتان آمده، ایمان آورید به آنچه فرو فرستادیم که تصدیق کننده کتابهای شماست، پیش از آن که چهرهایی را خط بطلان کشیم وآنها را به پشتهایشان واژگون سازیم.
حضرت فرمودند: وقائم (علیه السلام) آن روز در مکه است، به بیت الله الحرام تکیه زده در حالی که به بیت پناه برده ندا می کند: ای مردم! ما از خداوند وهر کس از مردم که دعوتمان را اجابت کند یاری می خواهیم. پس هر کس - از مردم - که دعوت ما را اجابت کند [بداند که] ما خاندان پیغمبر شماییم، وما سزاوارترین مردم به خداوند وحضرت محمد (صلی الله علیه وآله) هستیم. پس هر آن کس درباره آدم با من بحث وگفتگو دارد [بداند که] من از همه مردم به آدم (علیه السلام) نزدیکترم.
وهر آن کس درباره نوح با من بحث وگفتگو دارد [بداند که] من از همه مردم به نوح (علیه السلام) نزدیکترم. وهر کس درباره ابراهیم با من بحث وگفتگو دارد [بداند که] من از همه مردم به ابراهیم (علیه السلام) نزدیکترم. وهر آن که درباره محمد (صلی الله علیه وآله) با من بحث دارد [بداند که] من از همه مردم به محمد (صلی الله علیه وآله) نزدیکترم. وهر کس درباره پیغمبران با من سخنی دارد [بداند که] من از همه مردم به پیغمبران نزدیکتر وسزاوارترم، مگر نه این است که خداوند در کتاب استوار خویش می فرماید: همانا خداوند آدم ونوح وآل ابراهیم وآل عمران را بر جهانیان برگزید، دودمانی که با یک دیگر خویشاوندند وبعضی از بعض دیگر پدید آمده اند وخداوند شنوا وداناست.
ومن بازمانده آدم وذخیره نوح وبرگزیده ابراهیم وعصاره محمد ام که درود خدا بر همه آنان باد هستم. آگاه باشید! هر کس درباره کتاب خدا با من محاجه کند [بداند که] من از تمامی مردم به کتاب خداوند نزدیکترم. آگاه باشید! هر کس در مورد سنت وسیرت رسول خدا با من بحث دارد [بداند که] من از تمامی مردم به سنت وسیرت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نزدیکترم. هر کس سخنم را امروز شنید او را به خدا سوگند می دهم که به غایبان برساند، وشما را به حق خدا وحق رسول او وبه حق خودم - که خویشاوندی با رسول خدا (صلی الله علیه وآله) را بر شما دارم - سوگند می دهم که ما را یاری داده، واز کسانی که بر ما ظلم می کنند محافظتمان نمایید، زیرا ما (خاندان پیامبر) را ترسانده اند وبر ما ظلم کرده وما را از شهر ودیار وفرزندانمان آواره کرده اند.
به ما تعدی نموده، از حقمان دور ساخته اند واهل باطل بر ما افترا زده اند. پس شما را به خدا سوگند، مبادا دست از یاریمان بردارید. ما را یاری کنید تا خداوند یاریتان نماید.
حضرت فرمودند: آن گاه خداوند اصحابش را که سیصد وسیزده نفرند بدون قرار قبلی همچون قطعه های ابر پاییزی گرد می آورد، واین است - ای جابر! - معنی آیه ای که خداوند می فرماید: هر جا باشید خداوند همه شما را گرد خواهد آورد. محققا خدا بر همه چیز تواناست. پس در بین رکن ومقام با او بیعت می کنند، وعهد نامه ای از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) با اوست که فرزندان (پیغمبر) آن را از پدرانشان - یکی پس از دیگری - به ارث برده اند. ای جابر! قائم (علیه السلام) مردی از فرزندان حسین است. خداوند امرش را در مدت یک شب اصلاح می فرماید.
پس ای جابر! ممکن است هر مطلبی برای مردم مبهم ومشتبه همچنان باقی بماند، لیکن این سخن که اینکه او از فرزندان رسول خدا (صلی الله علیه وآله) ووارث علم علما است بر مردم مشتبه نخواهد شد. واگر همه اینها نیز بر آنان مشتبه گردد آن گاه که نام او ونام پدرش [ومادرش] در آسمان ندا داده شود دیگر ایشان به اشتباه نخواهند افتاد.
[۲]
(ولنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاکبر لعلهم یرجعون)(۵) پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیکتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند. مرحوم علامه مجلسی رحمه الله در کتاب شریف بحار الانوار از کتاب کنز الفوائد مرحوم کراجکی روایتی چنین نقل می کند: عن مفضل بن عمر، قال: سالت ابا عبد الله (علیه السلام) عن قول الله عز وجل: (ولنذیقنهم من العذاب الادنی دون العذاب الاکبر لعلهم یرجعون)، قال: الادنی غلاء السعر، والاکبر المهدی بالسیف.(۶) مفضل بن عمر گوید: از امام صادق (علیه السلام) درباره آیه: پیش از عذاب بزرگتر، عذاب نزدیکتر را به آنها می چشانیم. شاید برگردند، سوال کردم حضرت فرمودند: عذاب نزدیک تر گرانی است وعذاب بزرگتر مهدی (علیه السلام) با شمشیر است (آن هنگام که قیام می کند).
[۳]
(امن یجیب المضطر اذا دعاه ویکشف السوء ویجعلکم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذکرون)(۷) آن کیست که دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند ورنج وغم آنان را برطرف می سازد وشما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یکتا خدایی هست - هرگز نیست - لیکن اندکی مردم متذکر این حقیقتند. عن ابی عبد الله (علیه السلام)، قال: ان القائم اذا خرج دخل المسجد الحرام فیستقبل الکعبه، ویجعل ظهره الی المقام، ثم یصلی رکعتین، یقول فیقول: یا ایها الناس، انا اولی الناس بادم، یا ایها الناس، انا اولی الناس بابراهیم، یا ایها الناس انا اولی باسماعیل، یا ایها الناس انا اولی الناس بمحمد (صلی الله علیه وآله)، ثم یرفع یدیه الی السماء فیدعوه ویتضرع حتی یقع علی وجهه، وهو قوله عز وجل: (امن یجیب المضطر اذا دعاه ویکشف السوء ویجعلکم خلفاء الارض ءاله مع الله قلیلا ما تذکرون) از امام صادق (علیه السلام) روایت شده است که آن حضرت فرمودند: چون قائم ما ظهور کند به مسجد الحرام در آید در حالی که رو به کعبه وپشت به مقام نموده دو رکعت نماز می گذارد.
آن گاه برخاسته ومی گوید: ای مردم! من از همه مردم به آدم ابوالبشر وابراهیم خلیل واسماعیل ذبیح ومحمد، پیغمبر اکرم نزدیکترم. سپس دست به دعا بلند می کند وآن قدر به درگاه خداوند می نالد که روی زمین می افتد، چنانکه خداوند می فرماید: آن کیست که دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می رساند ورنج وغم آنان را بطرف می سازد وشما مسلمانان را جانشینان اهل زمین قرار می دهد. آیا با وجود خدای یکتا خدایی هست - هرگز نیست - لیکن اندکی مردم متذکر این حقیقتند.
انجیل
کمرهای خود را بسته، چراغهای خود را افروخته بدارید. وشما مانند کسانی باشید که اتنظار آقای خود را می کشند که چه وقت از عروسی مراجعت کند تا هر وقت آید ودر را بکوبد بی درنگ برای او باز کنند. خوشا به حال آن غلامان که وقتی آقای ایشان چو بیاید، ایشان را بیدار یابد... پس شما نیز مستعد باشید، زیرا در ساعتی که گمان نمی برید پسر انسان می آید.(۸)
تورات
ونهالی از تنه یسی(۹) وشاخه ای از ریشه هایش بیرون آمده، خواهد شکفت وروح خدا بر او قرار خواهد گرفت... مسکینان را به عدالت داوری خواهد کرد وبه جهت مظلومان زمین را به راستی حکم خواهد کرد... گرگ با بره سکونت خواهد نمود، وپلنگ با بزغاله خواهد خوابید، وگوساله وشیر پروری باهم، وطفل کوچک آنها را خواهد راند... در تمامی کوه مقدس من، ضرر وفسادی نخواهند کرد، زیرا که جهان از معرفت خداوند پر خواهد شد.(۱۰)
زبور
زیرا شریران منقطع می شوند واما منتظران خداوند، وارث زمین خواهند شد. بعد از اندک زمانی شریر نخواهد بود. واما حلیمان، وارث زمین خواهند شد... ومیراث آنها خواهد بود تا ابد الابد.(۱۱)
کتاب زرتشتیان
سوشیانس (نجات دهنده بزرگ) دین را به جهان رواج دهد، فقر وتنگدستی را ریشه کن سازد. ایزدان را از دست اهریمن نجات داده، مردم جهان را هم فکر، وهم گفتار وهم کردار گرداند.(۱۲)
آیین هندوها
این مظهر ویشنو (مظهر دهم) در انقضای کلی یا عصر آهن، سوار بر اسب سفیدی در حالی که شمشیر برهنه درخشانی به صورت ستاره ای دنباله دار در دست دارد ظاهر می شود وشریران را تماما هلاک می سازد. خلقت را از نو تجدید وپاکی را رجعت خواهد داد... این مظهر دهم در انقضای عالم ظهور خواهد کرد.(۱۳)
رسول اکرم
نام مبارک: محمد، لقب: مصطفی، نام پدر: عبد الله بن عبد المطلب، نام مادر: آمنه بنت وهب، تاریخ تولد: جمعه ۱۷ ربیع الاول سال عام الفیل، محل تولد: مکه معظمه، مدت زندگانی: ۶۳ سال و۱۱ ماه، مدت رسالت: ۲۳ سال، محل شهادت: مدینه منوره، تاریخ شهادت: ۲۸ صفر سال ۱۱ هجری، نحوه شهادت: مسمویت، قاتل: - بنابر روایتی - یهودیه خیبریه، مرقد مطهر: مسجد النبی در مدینه منوره، زیارت مخصوص آن حضرت روز شنبه می باشد.
المهدی من ولدی الذی یفتح الله به مشارق الارض ومغاربها، ذاک الذی یغیب عن اولیائه غیبه لا یثبت علی القول بامامته الا من امتحن الله قلبه للایمان.(۱۴) مهدی از فرزندان من است. خداوند به وسیله او مشرق ومغرب زمین را فتح می کند. مهدی همانست که از چشم دوستان خود ناپدید می شود آن گونه که جز افرادی که خداوند قلبهایشان را برای ایمان پاک وخالص گردانیده کس دیگری در اعتقاد به امامت او ثابت قدم نخواهد ماند.
امیر المؤمنین علی (علیه السلام)
نام مبارک: علی، لقب: مرتضی، حیدر، امیر المؤمنین، کنیه: ابو الحسن، نام پدر: ابو طالب بن عبد المطلب، نام مادر: فاطمه بنت اسد، تاریخ تولد: جمعه ۱۳ رجب، ۳۰ سال بعد از عام الفیل، محل تولد: خانه کعبه، مدت زندگانی: ۶۳ سال و۲ ماه، مدت امامت: ح ۲۹ سال، مدت خلافت: ۶۹ ماه، محل شهادت: مسجد کوفه، تاریخ شهادت: ۲۱ رمضان سال ۴۰ هجری، نحوه شهادت: ضربت شمشیر زهر آگین، نام قاتل: عبد الرحمن بن ملجم مرادی، مرقد مطهر: نجف اشرف، زیارت مخصوص آن حضرت روز یکشنبه می باشد.
الا اخبرکم بافضل خلق الله عند الله یوم یجمع الرسل؟ قلنا: بلی، یا امیر المومنین، قال: افضل الرسل محمد، وان افضل الخلق بعدهم الاوصیاء، وافضل الاوصیاء انا، وافضل الناس بعد الرسل والاوصیاء الاسباط، وان خیر الاسباط سبطا نبیکم، یعنی الحسن والحسین، وان افضل الخلق بعد الاسباط الشهداء، وان افضل الشهداء حمزه بن عبد المطلب... وجعفر بن ابی طالب ذو الجناحین، مخضبان بکرامه خص الله عز وجل بها نبیکم، والمهدی منا فی آخر الزمان، لم یکن فی امه من الامم مهدی ینتظر غیره.(۱۵) آیا خبر دهم شما را به افضل خلق خدا در نزد خدا آن هنگام که تمامی رسولان گرد هم آیند؟ عرض کردیم: بله، یا امیر المؤمنین! فرمودند: افضل رسولان حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) است.
وبرترین آفریدگان بعد از ایشان اوصیای ایشان وافضل اوصیای ایشان من هستم. برترین مردم بعد رسولان واوصیایشان اسباط هستند. به درستی که بهترین اسباط دو سبط پیامبر شما یعنی حسن وحسین هستند. بهترین خلق بعد از این دو شهدا وافضل شهدا حمزه فرزند عبد المطلب می باشد... وجعفر بن ابی طالب دارای دو بال است که به کرامت خداوندی که آن را مخصوص پیامبرتان گردانیده رنگین شده است. ومهدی موعود از ما به وجود خواهد آمد ودر آخر الزمان ظهور می نماید. در بین هیچ ملتی، مهدی منتظری جز او وجود ندارد.
فاطمه زهرا (علیها السلام)
نام مبارک: فاطمه، لقب: زهرا، بتول، کنیه: ام ابیها، نام پدر: محمد مصطفی (صلی الله علیه وآله)، نام مادر: حضرت خدیجه (علیها السلام)، تاریخ تولد: ۲۰ جمادی الاخر سال ۵ بعثت، محل تولد: مکه معظمه، تاریخ شهادت: سال ۱۱ هجرت، علت شهادت: بین در ودیوار قرار دادن ایشان وسقط جنین، نام قاتلین: عمر بن خطاب، قنفذ ومغیره، مرقد مطهر: نامشخص، بنابر روایاتی در قبرستان بقیع یا منزل شخصی خود، زیارت مخصوص آن حضرت روز یکشنبه می باشد. قال الحسین: قالت لی امی فاطمه (علیها السلام): لما ولدتک دخل رسول الله (صلی الله علیه وآله) - الی ان قالت: - یا فاطمه، خذیه فانه ابو الائمه تسعه، من ولده ائمه ابرار والتاسع مهدیهم.(۱۶)
امام حسین (علیه السلام) فرمودند: که مادرم فاطمه به من چنین فرمود: هنگامی که تو را زائیدم، رسول خدا بر من وارد شد، سپس فرمود: ای فاطمه! او را بگیر وبدان که او پدر نه امام است واز نسلش امامهای صالحی به وجود خواهند آمد که نهمین آنها مهدی است.
امام حسن مجتبی
نام مبارک: حسن، لقب: مجتبی، سبط اکبر، کنیه: ابومحمد، نام پدر: حضرت علی (علیه السلام)، نام مادر: حضرت فاطمه (علیها السلام)، تاریخ تولد: سه شنبه ۱۵ رمضان سال ۳ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۹ سال و۶ ماه، مدت خلافت: ۴ سال وسه روز، محل شهادت: مدینه منوره، تاریخ شهادت: ۲۸ صفر سال ۵۰ / ۴۹ هجری، علت شهادت: تحریکات معاویه بر مسموم نمودن ایشان توسط همسرش، نام قاتل: جعده بنت اشعث کندی، مرقد مطهر: قبرستان بقیع، زیارت مخصوص آن حضرت روز دوشنبه می باشد. عن الاصبغ بن نباته، قال: سمعت الحسن بن علی، یقول: الائمه بعد الرسول (صلی الله علیه وآله) اثنا عشر، تسعه من صلب اخی الحسین، ومنهم مهدی هذه الامه.(۱۷)
از اصبغ بن نباته روایت شده است که: امام حسن مجتبی (علیه السلام) فرمودند: امامهای بعد از حضرت رسول (صلی الله علیه وآله) دوازده نفرند. نه نفر ایشان از نسل برادرم حسین بوجود می آیند ومهدی این امت از ایشان است.
امام حسین
نام مبارک: حسین، لقب: سیدالشهدا، کنیه: اباعبد الله، نام پدر: حضرت علی (علیه السلام)، نام مادر: حضرت فاطمه (علیها السلام)، تاریخ تولد: سه شنبه / پنجشنبه ۵ / ۳ شعبان سال ۴ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۱۱ سال و۱۱ ماه، محل شهادت: گودال قتلگاه - کربلای معلی، تاریخ شهادت: جمعه ۱۰ محرم سال ۶۱ هجری، علت شهادت: بیعت نکردن با یزید ونیز به سبب بغض با پدرش (علیه السلام)، نام قاتل: شمر بن ذی الجوشن، مرقد مطهر: کربلای معلی، زیارت مخصوص آن حضرت روز دوشنبه می باشد. منا اثنا عشر مهدیا، اولهم علی بن ابی طالب وآخرهم التاسع من ولدی، وهو القائم بالحق، یحیی الله تعالی به الارض بعد موتها، ویظهر به دین الحق علی الدین کله ولو کره المشرکون، له غیبه یرتد فیها اقوام ویثبت فیها علی الدین آخرون، فیوذون ویقال لهم: (متی هذا الوعد ان کنتم صادقین)(۱۸) اما ان الصابر فی غیبته علی الاذی والتکذیب، بمنزله المجاهد بالسیف بین یدی رسول الله (صلی الله علیه وآله).(۱۹)
حسین بن علی (علیه السلام) فرمودند: دوازده امام از ما هستند. علی بن ابی طالب اول آنان وآخرشان نهمین فرزند من وقائم به حق می باشد. خداوند به برکت وجودی وی زمین مرده را زنده وآباد می کند ودین حق را بر تمام ادیان پیروز می گرداند، اگر چه مشرکین نپسندند. مهدی مدتی از نظرها غایب می گردد. در زمان غیبت گروهی از دین خارج می شوند، اما گروهی دیگر ثابت قدم خواهند ماند. واز این رو، اذیتها خواهند دید. از باب سرزنش به آنان گفته می شود: اگر در گفتارتان صادقید پس زمان موعود (قیام قائم (علیه السلام)) کی فرا می رسد؟ ولی بدانید که هر کس در ایام غیبت، آزار وتکذیب دشمنان را تحمل کند مانند کسی است که در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه وآله) با شمشیر بجنگد.
امام سجاد
نام مبارک: علی، لقب: زین العابدین، سیدالساجدین، کنیه: ابومحمد، نام پدر: امام حسین (علیه السلام)، نام مادر: شهربانو / شاه زنان / شاه جهان (دختر یزدگرد سوم، پادشاه ایران)، تاریخ تولد: جمعه ۱۵ شعبان / جمادی الاولی / جمادی الاخر سال ۳۸ / ۳۷ / ۳۶ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۳۴ / ۳۳ سال، محل شهادت: مدینه منوره، تاریخ شهادت: ۲۵ محرم سال ۹۵ / ۹۴ هجری، علت شهادت: مسمومیت توسط ولید، نام قاتل: هشام بن عبدالملک، مرقد مطهر: قبرستان بقیع، زیارت مخصوص آن حضرت روز شنبه می باشد. القائم منا تخفی ولادته علی الناس حتی یقولوا: لم یولد بعد، لیخرج حین یخرج، ولیس لاحد فی عنقه بیعه.(۲۰) ولادت قائم ما بر مردم مخفی می ماند به طوری که خواهند گفت: هنوز متولد نشده است. از این رو، هنگامی که نهضت خود را شروع می نماید بیعت کسی در گردنش نیست.
امام باقر
نام مبارک: محمد، لقب: باقر العلوم، کنیه: ابوجعفر، نام پدر: حضرت سجاد (علیه السلام)، نام مادر: فاطمه دختر امام حسن (علیه السلام)، تاریخ تولد: جمعه / دوشنبه / سه شنبه ۱ رجب / ۳ صفر سال ۵۷ / ۵۶ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۱۹ سال، محل شهادت: مدینه منوره، تاریخ شهادت: دوشنبه ۸ ذی الحجه / ربیع الاول / ربیع الاخر سال ۱۱۴ هجری، علت شهادت: دشمنی هشام، به زهرا ابراهیم بن ولید، نام قاتل: هشام بن عبدالملک، مرقد مطهر: قبرستان بقیع، زیارت مخصوص آن حضرت روز شنبه می باشد.
ان قائمنا اذا قام، دعا الناس الی امر جدید، کما دعا الیه رسول الله (صلی الله علیه وآله)، وان الاسلام بدا غریبا وسیعود غریبا کما بدا، فطوبی للغرباء.(۲۱) آن هنگام که قائم ما قیام نماید، مردم را به سوی امر جدیدی فرا می خواند، همچنان که رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرا خواند. به درستی که اسلام در ابتدا غریب بود وغریب باز خواهد گشت. پس خوشا به حال غریبان.
امام صادق
نام مبارک: جعفر، لقب: صادق آل محمد، کنیه: ابو عبد الله، نام پدر: حضرت باقر (علیه السلام)، نام مادر: ام فروه (دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر)، تاریخ تولد: جمعه ۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۳۴ سال، محل شهادت: مدینه منوره، تاریخ شهادت: دوشنبه ۲۵ شوال سال ۱۴۸ هجری، علت شهادت: مسمومیت، نام قاتل: منصور دوانقی، مرقد مطهر: قبرستان بقیع، زیارت مخصوص آن حضرت روز شنبه می باشد. من اقر بجمیع الائمه وجحد المهدی کان کمن اقر بجمیع الانبیاء وجحد محمدا (صلی الله علیه وآله) نبوته، فقیل له: یا ابن رسول الله، فمن المهدی من ولدک؟ قال: الخامس من ولد السابع، یغیب عنکم شخصه ولا یحل لکم تسمیته.(۲۲)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر کس که به تمام امامان (علیهم السلام) اقرار کند اما وجود مهدی را منکر گردد مانند کسی است که به همه پیامبران معتقد باشد ولی نبوت حضرت محمد (صلی الله علیه وآله) را انکار نماید. به آن حضرت عرض شد: ای فرزند رسول خدا! چندمین فرزند از نسل شما مهدی است؟ فرمودند: پنجمین فرزند امام هفتم (موسی بن جعفر) مهدی است. از دیدگانتان غایب می شود ونام بردنش برایتان جایز نیست.(۲۳)
امام کاظم
نام مبارک: موسی، لقب: کاظم، عبدالصالح، کنیه: ابوالحسن، ابوابراهیم، ابوعلی، نام پدر: حضرت صادق (علیه السلام)، نام مادر: حمیده مصفات، تاریخ تولد: یکشنبه ۷ صفر سال ۱۲۹ / ۱۲۸ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت امامت: ۳۵ سال، محل شهادت: کاظمین، تاریخ شهادت: جمعه ۷ صفر / ۲۵ / ۵ رجب سال ۱۸۳ هجری، مدت زندگانی: ۵۵ سال، نوع شهادت: رطب زهر آلود، نام قاتل: هارون الرشید، مرقد مطهر: کاظمین، زیارت مخصوص آن حضرت روز چهارشنبه می باشد. عن یونس بن عبد الرحمن، قال: دخلت علی موسی بن جعفر (علیه السلام)، فقلت له: یا ابن رسول الله، انت القائم بالحق؟ فقال: انا القائم بالحق، ولکن القائم الذی یطهر الارض من اعداء الله عز وجل ویملوها عدلا کما ملئت جورا وظلما هو الخامس من ولدی، له غیبه یطول امدها خوفا علی نفسه، یرتد فیها اقوام، ویثبت فیها آخرون، ثم قال (علیه السلام): طوبی لشیعتنا المتمسکین بحبلنا فی غیبه قائمنا، الثابتین علی موالاتنا، والبراءه من اعدائنا، اولئک منا ونحن منهم، قد رضوا بنا ائمه ورضینا بهم شیعه، فطوبی لهم، ثم طوبی لهم، هم والله، معنا فی درجاتنا یوم القیامه.(۲۴)
موسی بن جعفر (علیه السلام) در پاسخ یونس بن عبد الرحمان که سوال نمود: آیا شما قائم به حق هستید؟ فرمودند: من قائم به حق هستم، ولی آن قائمی که زمین را از وجود دشمنان خدا پاک می نماید واز عدل وداد پر می کند همان طور که پر از ظلم وستم شده، پنجمین فرزند من است. چون بر جان خویش ترسان است مدتی طولانی غایب می گردد. در عصر غیبت، گروهی از دین خارج می شوند ولی عده ای هم در عقیده خویش پایدار می مانند. سپس فرمودند: خوشا به حال شیعیان ما که در زمان غیبت امام زمان به ریسمان ولایت ما چنگ می زنند وبر دوستی ما ودوری از دشمنان ما ثابت قدم می مانند.
آنان از ما هستند وما از آنهاییم. آنان ما را به امامت پذیرفته اند وما نیز آنها را به عنوان شیعه قبول کرده ایم. پس خوشا به حال آنان. به خدا سوگند، در روز قیامت با ما ودر رتبه ما خواهند بود.
امام رضا
نام مبارک: علی، لقب: رضا، امام الرووف، ثامن الحجج، کنیه: ابو الحسن ثانی، نام پدر: حضرت کاظم (علیه السلام)، نام مادر: نجمه خاتون، تاریخ تولد: پنجشنبه ۱۱ ذی القعده / ذی الحجه / ربیع الاول سال ۱۵۳ / ۱۴۸ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت زندگانی: ۵۵ سال و۱۰ ماه، مدت امامت: ۲۰ سال، محل شهادت: مشهد مقدس، تاریخ شهادت: جمعه ۲۹ صفر سال ۲۰۳ هجری، نوع شهادت: مسمومیت با انگور به وسیله عبداله بن بشیر، نام قاتل: مامون فرزند هارون الرشید خلیفه عباسی، مرقد مطهر: مشهد مقدس، زیارت مخصوص آن حضرت روز چهارشنبه می باشد.
حدثنا علی بن ابراهیم، عن ابیه الریان بن الصلت، قال: قلت للرضا (علیه السلام): انت صاحب هذا الامر؟ فقال: انا صاحب هذا الامر، ولکنی لست بالذی یملو عدلا کما ملئت جورا، وکیف اکون ذلک علی ما تری من ضعف بدنی؟ وان القائم هو الذی اذا خرج کان فی سن الشیوخ ومنظر الشبان، قویا فی بدنه حتی لو مد یده الی اعظم شجره علی وجه الارض لقلعها، ولو صاح بین الجبال لتدکدکت صخورها، یکون معه عصا موسی وخاتم سلیمان (علیهما السلام)، ذلک الرابع من ولدی یغیبه الله فی ستره ما شاء، ثم یظهره فیملا [به] الارض قسطا وعدلا، کما ملئت جورا وظلما.(۲۵)
حضرت رضا (علیه السلام) در پاسخ ریان بن صلت که پرسیده بود: شما صاحب الامر هستی؟ فرمودند: من صاحب الامر هستم، اما آن صاحب الامری که زمین را از عدل وداد پر می کند همان طور که از ظلم وستم پر شده باشد، من نیستم. با وجود ناتوانی وضعفی که در من مشاهده می کنی چگونه امکان دارد من صاحب الامر باشم؟! قائم کسی است که در سن پیران ولی به صورت جوانان ظاهر می شود.
به قدری نیرومند وقویست که اگر به بزرگترین درخت روی زمین دست دراز کند از ریشه می کند. اگر در میان کوه ها فریاد زند سنگهای سخت آنها متلاشی می گردد.
عصای موسی وانگشتری سلیمان (علیهما السلام) نزد اوست. آن جناب نسل چهارم بعد از من است. خداوند تا هر وقت بخواهد او را از دیده ها پنهان نگاه می دارد وبعد از آن ظاهرش می نماید وزمین را به واسطه او از عدل وداد پر می کند، چنانکه از ظلم وستم پر شده است.
امام جواد
نام مبارک: محمد، لقب، تقی، کنیه: ابوجعفر، نام پدر: حضرت رضا (علیه السلام)، نام مادر: ام ولد به نام مریسیه / نوبیه، تاریخ تولد: جمعه ۱۰ رجب / ۱۹ / ۱۵ رمضان سال ۱۹۵ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت زندگانی: ۲۵ سال و۲ ماه، مدت امامت: ۱۷ سال، محل شهادت: کاظمین، تاریخ شهادت: سه شنبه ۶ / ۵ ذی الحجه / ۲۹ ذی القعده سال ۲۲۰ هجری، علت شهادت: مسمومیت به وسیله ام الفضل دختر مامون، نام قاتل: معتصم عباسی، مرقد مطهر: کاظمین در مقابر قریش، زیارت مخصوص آن حضرت روز چهارشنبه می باشد.
عن عبد العظیم بن عبد الله الحسنی، عن ابی جعفر، محمد بن علی بن موسی (علیهم السلام) - فی حدیث - قال: ان القائم منا هو المهدی الذی یجب ان ینتظر فی غیبته، ویطاع فی ظهوره، وهو الثالث من ولدی، والذی بعث محمدا (صلی الله علیه وآله) بالنبوه، وخصنا بالامامه انه لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول الله ذلک الیوم حتی یخرج، فیملا الارض قسطا وعدلا کما ملئت جورا وظلما، وان الله تبارک وتعالی لیصلح امره فی لیله کما اصلح امر کلیمه موسی اذ ذهب لیقتبس لاهله نارا، فرجع وهو رسول نبی.
ثم قال (علیه السلام): افضل اعمال شیعتنا انتظار الفرج.(۲۶) امام محمد تقی (علیه السلام) به عبدالعظیم حسنی فرمودند: قائم ما همان مهدی موعود است که در زمان غیبت باید در انتظارش بود ودر زمان ظهور باید اطاعتش نمود.
او سومین نسل بعد از من است. به آن خدایی که محمد (صلی الله علیه وآله) را به پیغمبری فرستاد وما را به امامت مخصوص داشت سوگند، که اگر از عمر دنیا یک روز بیش باقی نمانده باشد خدا آن روز را آن قدر طولانی می گرداند تا مهدی در آن روز ظهور کند وزمین را از عدل وداد پر نماید چنانچه از ظلم وستم پر شده است.
خداوند متعال امرش را در مدت زمان یک شب به سرانجام می رساند چنان که امر کلیم خود، موسی را چنین نمود، موسی رفت تا برای خانواده اش آتش بیاورد، اما با منصب پیامبری ورسالت برگشت. ونیز فرمودند: انتظار فرج بهترین عمل شیعیان ماست.
امام هادی
نام مبارک: علی، لقب: هادی، نقی، کنیه: ابوالحسن ثالث، نام پدر: حضرت جواد (علیه السلام)، نام مادر: سمانه مغربیه، تاریخ تولد: جمعه ۱۵ ذی الحجه / رجب سال ۲۱۴ / ۲۱۲ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت زندگانی: ۴۲ سال و۶ ماه، سال، محل شهادت: سامرا، تاریخ شهادت: دوشنبه ۲۶ جمادی الاخر سال ۲۵۴ هجری، نوع شهادت: مسمومیت به واسطه طعام، نام قاتل: متوکل خلیفه عباسی، مرقد مطهر: سامرا، زیارت مخصوص آن حضرت روز چهارشنبه می باشد. حدثنا الصقر بن ابی دلف، قال: سمعت علی بن محمد بن علی الرضا (علیهم السلام)، یقول: ان الامام بعدی الحسن ابنی، وبعد الحسن ابنه القائم الذی یملا الارض قسطا وعدلا کما ملئت جورا وظلما.(۲۷)
امام هادی (علیه السلام) فرمود: بعد از من فرزندم حسن امام است وبعد از حسن فرزندش، همان قائمی که زمین را پر از عدل وداد می کند، آن گونه که از ظلم وجور پر شده است.
امام حسن عسکری
نام مبارک: حسن، لقب: عسکری، کنیه: ابومحمد، نام پدر: حضرت هادی (علیه السلام)، نام مادر: حدیثه / سوسن / سلیل، تاریخ تولد: دوشنبه ۸ ربیع الثانی / ربیع الاخر سال ۲۳۲ / ۲۳۱ هجری، محل تولد: مدینه منوره، مدت زندگانی: ۲۸ سال و۲ ماه، مدت امامت: ۶ سال، محل شهادت: سامرا (سر من رای)، تاریخ شهادت: جمعه ۸ ربیع الاول سال ۲۶۰ هجری، نوع شهادت: مسمومیت، نام قاتل: معتمد خلیفه عباسی، مرقد مطهر: سامرا، زیارت مخصوص آن حضرت روز پنج شنبه می باشد. حدثنا موسی بن جعفر بن وهب البغدادی، قال: سمعت ابا محمد الحسن بن علی (علیه السلام) یقول: کانی بکم وقد اختلفتم بعدی فی الخلف منی، اما ان المقر بالائمه بعد رسول الله (صلی الله علیه وآله) المنکر لولدی کمن اقر بنبوه جمیع انبیاء الله ورسله، ثم انکر نبوه رسول الله (صلی الله علیه وآله)، والمنکر لرسول الله کمن انکر جمیع انبیاء الله، لان طاعه آخرنا کطاعه اولنا، والمنکر لاخرنا کالمنکر لاولنا، اما ان لولدی غیبه یرتاب فیها الناس، الا من عصمه الله عز وجل.(۲۸)
امام حسن عسکری (علیه السلام) به موسی بن جعفر بغدادی فرمودند: گویا شما را می بینم که در جانشین من اختلاف نموده اید. ولی آگاه باشید هر کس به امامهای بعد از پیامبر ایمان داشته باشد اما امامت فرزند مرا منکر شود مانند کسی است که نبوت تمام پیغمبران را قبول کند ولی پیامبری محمد (صلی الله علیه وآله) را انکار نماید. در صورتی که منکر آن حضرت مانند کسی است که تمام پیامبران را انکار کند، زیرا اطاعت آخرین امام ما مثل اطاعت اولین امام ماست. پس هر کس آخرین فرد ما را انکار کند مانند کسی است که اولین امام را انکار کرده است. بدانید که غیبت فرزندم به قدری طولانی می شود که مردم به شک می افتند، مگر افرادی که خدا ایمانشان را نگهداری کند.
امام زمان
نام مبارک: محمد، لقب: مهدی، بقیه الله، حجت، منتظر، نام پدر: حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام)، نام مادر: نرجس خاتون، تاریخ تولد: جمعه ۱۵ شعبان سال ۲۵۶ هجری، محل غیبت ۵ سرداب سامرا، مدت امامت: از ۵ سالگی تا کنون. زیارت مخصوص آن جناب در روز جمعه است.
[۱]
واما وجه الانتفاع بی فی غیبتی فکالانتفاع بالشمس اذا غیبتها عن الابصار السحاب، وانی لامان لاهل الارض کما ان النجوم امان لاهل السماء.(۲۹) واما نحوه بهره گیری از من در زمان غیبتم مانند بهره گرفتن از خورشیدی است که به سبب پنهان گشتنش در پس ابر از دیدگان پنهان است. به درستی که من ایمنی بخش هستم برای اهل زمین همان طور که ستارگان ایمنی بخشند برای اهل آسمان.
[۲]
انا خاتم الاوصیاء، وبی یدفع الله البلاء عن اهلی وشیعتی.(۳۰) من پایان دهنده سلسله اوصیا هستم وبه وسیله من خداوند گرفتاریها را از خاندان وشیعیانم دفع می گرداند.
مهدی در منظر علمای اهل سنت
در تهیه وتدوین مباحث این فصل از کتابهای زیر بهره برده ایم:
۱ - دانشمندان عامه ومهدی موعود - تالیف حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای دوانی.
۲ - الامام المهدی عند اهل السنه - تالیف حجه الاسلام والمسلمین جناب آقای فقیه ایمانی.
۳ - المهدی الموعود المنتظر - تالیف حجه الاسلام والمسلمین آقای نجم الدین عسکری.
محی الدین عربی
ابوبکر محمد بن علی بن محمد بن عربی حاتمی طائی اندلسی معروف به محی الدین بن عربی ملقب به شیخ الاکبر، فیلسوف. در مرسیه (اندلس) تولد یافت وبه اشبیلیه منتقل شد، وبعد به شام وروم وعراق وحجاز سفر کرد. مردم مصر به خاطر شطحات، وی را طرد نمودند وحتی برخی خواستند که خونش بریزند. وی را مدتی حبس کردند. سپس علی بن بجائی سعی در آزادی او نمود ووی را در دمشق اسکان داد تا اینکه در آنجا وفات نمود.
همچنان که ذهبی می گوید: رهبر قائلین وحدت وجود است واز آثار او ۴۰۰ کتاب ونامه بر جا مانده که از جمله آنها می توان الفتوحات المکیه، ۱۰ ج در تصوف وعلم النفس، مفاتیح الغیب وتعریفات وشاهد اسرار قدسی - را نام برد. (الاعلام، ج ۶: ص ۲۸۱ (بدانید که مهدی (علیه السلام) باید ظهور کند، ولی او ظهور نمی کند مگر اینکه زمین پر از ظلم وستم شود واو آن را پر از عدل وداد کند، اگر چه جز یک روز از عمر دنیا باقی نمانده باشد خداوند آن روز را چندان طولانی می کند که این خلیفه به خلافت رسد.
مهدی از عترت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) واز فرزندان فاطمه (علیهم السلام) است. جدش حسین بن علی بن ابی طالب است، پدر او حسن عسکری فرزند امام علی النقی، فرزند امام محمد تقی، فرزند امام علی الرضا، فرزند امام موسی کاظم، فرزند امام جعفر صادق، فرزند امام محمد باقر، فرزند زین العابدین، فرزند امام حسین، فرزند علی بن ابی طالب است.
او هم نام رسول خدا (صلی الله علیه وآله) است. مسلمانان در بین رکن ومقام با او بیعت می کنند. او خلقا وخلقا شبیه پیامبر (صلی الله علیه وآله) است. [واین مطلب برای او امتیار است چرا که] هیچ کس در اخلاق بی نظیر پیامبر [که خداوند درباره آن می فرماید:] (انک لعلی خلق عظیم) به آن حضرت شبیه نیست....(۳۱)
ابن طلحه
محمد بن طلحه بن محمد بن الحسن، ملقب به کمال الدین قرشی نصیبی عدوی شافعی) ۵۸۲ ق - ۶۵۲ ق)، مکنا به ابوسالم. وزیری ادیب که در عمریه (روستایی از نصیبین) تولد یافت وبعد از آن به نیشابور کوچ نمود وولایت وزارت دمشق را به عهده گرفت وسپس وزارت را رها کرد وگوشه گیری برگزید ودر شهر حلب وفات نمود. از کتب وی می توان العقد الفرید للملک السعید ومطالب السوول فی مناقب آل الرسول والدر المنتظم فی السر الاعظم - خ را نام برد. (الاعلام، ج ۶: ص ۱۷۵ (خداوند متعال را خلیفه ای است که در آخر الزمان هنگامی که زمین از ظلم وستم پر شده باشد ظهور می کند وآن را پر از عدل وداد می گرداند. این امام مهدی که به فرمان خدا قیام می کند جمله مذاهب را از میان بر می دارد وجز دین خالص (اسلام) باقی نمی ماند.(۳۲)
سبط بن جوزی
یوسف بن قیز اوغلی بن عبد الله ترکی حنبلی حنفی بغدادی، ملقب به شمس الدین، مکنا به ابو المظفر (م ۶۵۴ ق) در بغداد به دنیا آمد ودر تحت توجهات جدش ابوالفرج بن جوزی نشو ونما یافت. او فقیه، محدث، مفسر، ومورخ واز واعظین به نام اهل سنت است که در ۲۰ ذی الحجه در قاسیون دمشق وفات یافت ودر مراسم تدفین او ملک ناصر - سلطان شام - حضور یافت ودر همان محل دفن گردید. از جمله تالیفات او می توان به موارد زیر اشاره کرد: مرآه الزمان فی وفیات الفضلاء والاعیان، شرح الجامع الکبیر للشیبانی فی فروع الفقه الحنفی، کنز الملوک فی کیفیه السلوک وتذکره خواص الامه. (الاعلام، ج ۸: ص ۲۴۶ (از جمله ایشان امام م ح م د است - امام م ح م د پدر او حسن عسکری فرزند امام علی النقی، فرزند امام محمد تقی، فرزند امام رضا، فرزند امام موسی کاظم، فرزند امام جعفر صادق، فرزند امام محمد باقر، فرزند زین العابدین، فرزند امام حسین، فرزند علی بن ابی طالب است. کنیه وی ابو عبد الله، ابوالقاسم، خلف، حجت، صاحب الزمان وقائم المنتظر است.
او آخرین امام ائمه اهل بیت (علیهما السلام) می باشد. عبدالعزیز بن محمود بن بزاز از عبد الله عمر برای ما روایت کرد که پیامبر خدا فرمود: در آخر الزمان مردی از فرزندانم ظهور می کند که نامش نام من وکنیه اش کنیه من است. او زمین را از عدل وداد پر می کند چنانکه از ظلم وجور پر شده است واو مهدی است.(۳۳)
حمد الله مستوفی قزوینی
احمد بن ابوبکر قزوینی ملقب به حمدالله مستوفی قزوینی، یکی از مشاهیر مورخان است در تاریخ ۷۳۰ ق وزیر غیاث الدین بن رشید الدین صاحب جامع التواریخ است. او کتابی به نام تاریخ گزیده نگاشت که مشتمل بر احوال ملوک قدیم ایران واز تاریخ دولتهای اسلامی که در عصر خلفای عباسی در ایران حکمرانی داشتند ونیز یازده سال بعد از اتمام آن، اثر دیگری به نام نزه القلوب تدوین نمود که مشتمل بر جغرافیا وهیئت می باشد.
او در سال ۷۵۰ در گذشت. (لغت نامه، ج ۶: ص ۸۰۷۸ (مهدی، محمد فرزند امام حسن عسکری، فرزند امام علی النقی، فرزند امام محمد تقی، فرزند امام علی بن موسی الرضا، فرزند امام موسی کاظم، فرزند امام جعفر صادق، فرزند امام محمد باقر، فرزند امام زین العابدین، فرزند امام حسین، فرزند علی بن ابی طالب است. دوازدهمین امام است وخاتم معصومین. چهار سال ونیم امام بود وشب پنج شنبه منتصف شعبان سال ۲۵۵ به سامرا متولد شد. چون نه سال گذشت در رمضان سال ۲۶۴ غایب از انظار گردید.(۳۴)
عبد الرزاق کاشانی
عبد الرزاق بن احمد کاشانی (م ۷۳۰ ق) از رجال صوفیه است که از آثار او می توان به موارد زیر اشاره کرد: شرح منازل السائرین هروی، شرح فصول الحکم ابن عربی تحفه الاخوان فی خصائص الفتیان ولطائف الاعلام فی اشارات اهل الافهام. (معجم المولفین، ج ۵: ص ۲۱۵ (چنان که مبدا نبوت ومظهر آن آدم صفی الله است وقطب آن ابراهیم خلیل وخاتم آن محمد (صلی الله علیه وآله) حبیب الله است، مبدا فتوت هم ابراهیم وقطب آن امیر المؤمنین علی (علیه السلام) وخاتم آن محمد مهدی (علیه السلام) می باشد که خاتم ولایت است.(۳۵)
صلاح الدین صفدی
خلیل بن ابیک بن عبد الله ملقب صلاح الدین صفدی (۷۶۴ - ۶۹۶ ق) ادیبی مورخ ودارای تصانیف بسیار است. او در صفد از نواحی فلسطین تولد یافت وبه آنجا منسوب است. در دمشق به تحصیل پرداخت ودر فن رسم ماهر گشت. سپس به ادب وتراجم اعیان پرداخت ودر صفد ومصر وحلب متولی دیوان انشا گشت ودر دمشق به وکالت بیت المال رسید ودر همان جا درگذشت. از کتابهای او می توان: الوافی بالوفیات والشعور بالعور والغیث المسجم فی شرح لامیه العجم را نام برد. (الاعلام، ج ۲: ص ۳۱۵) مهدی موعود، امام دوازدهم از ائمه اثنا عشر است. اول آنها سیدنا علی است وآخر آنان مهدی رضی الله عنه ونفعنا الله بهم است.(۳۶)
شیخ عبد الله مطیری حضرمی
ابو جعفر عبد الله بن سلیمان حضرمی کوفی ملقب به مطیر (م ۲۹۷ ق) از مورخان است. کتاب الریاض الزاهره فی فضل آل بیت النبی وعتره الطاهره از آن اوست. (معجم المولفین، ج ۶: ص ۶۱)
...امام اول علی بن ابی طالب رضی الله عنه و... وامام یازدهم حسن عسکری رضی الله عنه، وامام دوازدهم فرزند وی محمد القائم مهدی رضی الله عنه است. پیش از آن که امام متولد گردد ودر میان ملت اسلام از جانب پیامبر (صلی الله علیه وآله) وعلی بن ابی طالب رضی الله عنه وبقیه پدران بزرگوارش، تصریح به اینکه وی امام دوازدهم است شده بود واینکه با شمشیر قیام می کند وقائم المنتظر است، چنانچه در اخبار صحیح وارد شده امام دوازدهم پیش از قیامش دو غیبت دارد.(۳۷)
خواجه محمد پارسا
محمد بن محمد محمود بخاری مشهور به خواجه محمد پارسا نسبش به محمد بخاری مولف کتاب الصحیح - که یکی از صحاح سته (کتابهای شش گانه حدیثی که در نزد اهل سنت در زمره معتبرترینهاست) است - می رسد. خواجه محمد در بخارا متولد گردید واز بزرگان مشایخ نقشبندیه واز اخص یاران خواجه محمد بهاء الدین نقشبند بود که بعد از وفات او به مقام ارشاد رسید. او در سال ۸۲۲ ق (یا ۸۶۵ ق) در اثنای سفر حج در مدینه منوره در سن ۶۳ سالگی وفات یافت وشمس الدین محمد بن حمزه فناری بر جنازه اش نماز خواند ودر جوار عباس بن عبد المطلب، عموی پیامبر مدفون گردید.
از جمله تالیفات او می توان فصل الخطاب فی المحاظرات والفصول السته اشاره نمود. (ریحانه الادب، ج ۱: ص ۳۱۰، معجم المولفین، ج ۱۱: ص ۳۰۰) چون ابو عبد الله جعفر بن علی الهادی رضی الله عنه گمان کرد که برادرش ابو محمد حسن العسکری فرزندی ندارد دعوی کرد که برادرش امامت را به وی منتقل کرده، کذاب خوانده شد... وابومحمد حسن عسکری فرزند م ح م د رضی الله عنه، ودر نزد افراد موثق ومورد اعتماد خانواده ویارانش شناخته بود... احادیث در این باره بیش از حد شمارش است. مناقب مهدی رضی الله عنه صاحب الزمان وغایب از انظار که در هر زمان حاضر است بسیار می باشد.
اخبار متوالی داریم که او ظهور می کند ونور وجودش همه جا را پرتو می افکند ودین اسلام را تجدید می کند وچنان که باید در راه خدا جهاد می کند واقطار جهان را در زمان خود - زمان پارسایان - از آلودگیها پاک می گرداند... خلافت وامامت به وسیله او ختم می شود. او از لحظه وفات پدرش تا روز قیامت امام است. عیسی (علیه السلام) در ورای او نماز می گزارد ودعویش را تصدیق می کند ومردم را به دین او که همان دین اسلام است فرا می خواند.(۳۸)
شمس الدین محمد بن یوسف زرندی
محمد بن یوسف بن حسن، ملقب به شمس الدین زرندی (۹۶۳ ق - ۷۴۷ ق) از فقهای حنفی مذهب واز علمای علم الحدیث است. او در مدینه منوره به دنیا آمد وبعد از وفات پدرش کرسی تدریس او را تصاحب نمود. او بعد از سال ۷۴۲ به شیراز سفر کرد وسمت قضاوت را در آن دیار بر عهده گرفت ودر این سمت همچنان بود تا اینکه وفات یافت.
از کتابهای او می توان درر السمطین فی مناقب السبطین، معراج الوصول الی معرفه فضیله آل الرسول وبغیه المرتاح را نام برد. (الاعلام، ج ۷: ص ۱۵۲ (امام دوازدهم هم صاحب کرامات مشهور، که به واسطه علم وپیروی از حق وآثار پیامبر مقامی عظیم دارد او قائم به حق وداعی مردم به راه حقیت، یعنی امام ابو القاسم محمد بن الحسن العسکری است.(۳۹)
ابن صباغ مالکی
علی بن محمد بن احمد ملقب بن نورالدین ابن صباغ (۸۵۵ - ۷۸۴ ق) از فقهای مالکی است. اصل او از سفاقس است. وی در مکه تولد یافت ودر همان جا درگذشت. از کتابهای او می توان: الفصول المهمه للمعرفه الائمه وفضلهم ومعرفته اولادهم ونسلهم والعبر فیمن شفه النظر را نام برد. (الاعلام، ج ۵: ص ۸) ابومحمد رضی الله عنه فرزندی از خود باقی گذاشت که همان حجت قائم است که همه منتظر ظهور دولت حقه اویند. ولادت او پنهان ماند وماجرای او مستور گشت به واسطه بیم از خلیفه وقت ووضع دشوار وجستجوی شیعه وحبس ایشان.(۴۰)
عبد الرحمن صوفی
ابو الحسین بن عمر بن محمد بن سهل صوفی رازی از منجمان قرن چهارم (م ۳۷۶ ق) است که در شهر ری به دنیا آمد ودر دستگاه عضد الدوله دیلمی خدمت نمود. از تالیفات عبارتند از: الکواکب الثابته، مرآت الاسرار وکتاب التذکره. (معجم المولفین، ج ۵: ص ۱۶۲) ذکر آن آفتاب دین ودولت، آن هادی ملت ودولت، آن قائم پاک احمدی، امام بر حق ابوالقاسم م ح م د بن الحسن المهدی رضی الله عنه وی امام دوازدهم است از ائمه اهل بیت، مادرش ام ولد بود ونرجس نام داشت.
ولادتش شب جمعه، پانزدهم شعبان سال ۲۵۵ به روایت شواهد النبوه به تاریخ ۲۳ رمضان سال ۲۵۸ در سر من رای واقع شد. وامام دوازدهم در کنیت ونام حضرت رسالت پناهی (صلی الله علیه وآله) موافقت دارد والقاب شریفش مهدی وحجت وقائم ومنتظر وصاحب الزمان وخاتم اثنا عشر است. صاحب الزمان در وقت وفات پدر خود امام حسن عسکری پنج ساله بودند که بر مسند امامت نشستند، چنانچه حق تعالی یحیی بن زکریا (علیه السلام) را در حالت طفولیت، حکمت وکرامت فرمود، عیسی بن مریم را در وقت صبابت به مرتبه بلند رسانید، همچنین در صغر سن او را امام گردانید.(۴۱)
میر خواند
محمد بن خاوند شاه بن محمود ملقب به میر خواند مورخ نامی قرن ۹ ه ومولف تاریخ معروف روضه الصفا فی سیره الانبیاء والملوک والخلفاء که به روضه الصفا مشهور است، در سال (۹۰۳ یا ۹۰۴ ق) وفات یافت. پدرش در اصل از مردم بخارا بود، اما به بلخ سفر کرد ووی بیشتر عمر خود را در هرات گذرانید ومورد توجه خاص امیر علی شیر نوایی قرار گرفت وکتاب روضه الصفا را که در تاریخ عمومی عالم از بدو خلقت تا زمان خود اوست به نام آن وزیر نوشته است. (لغت نامه، ج ۱۳: ص ۱۹۴۱۴ (کنیت او ابو القاسم است وامامیه وی را حجت قائم ومهدی منتظر وصاحب الزمان گویند.
ولادت امام مهدی رضی الله عنه مسما به اسم رسول ومکنا به کنیت آن حضرت ودر سر من رای بود. در شب نصف شعبان سال ۲۵۵ ودر وقت وفات پدر پنج ساله بود وحق سبحانه او را در صغر سن حکمت داد چنانچه یحیی پیغمبر را، واو را در حال طفولیت امام گردانید چنانکه عیسی را در ایام کودکی نبی ومرسل گردانید.(۴۲)
خواند میر
محمد غیاث الدین بن همام الدین ملقب به خواند میر از مورخین ومشاهیر در قرن دهم هجری ومورد توجه امیر علی شیر نوایی بوده است. خواند میر در سال ۹۳۲ ق به واسطه انقلابات داخلی هرات ناچار به هندوستان رفت وبا بابر شاه هندی وسپس فرزندش همایون شاه انتساب یافت وکتاب قانون همایونی را به نام وی تالیف کرد. او در سال ۹۴۲ ق در اثنای سفر به گجرات رحلت کرد. جنازه اش را به دهلی انتقال داده واو را در کنار نظام الدین اولیا وامیر خسرو دهلوی دفن کردند.
از تالیفات او می توان به کتابهای اخبار الاخیار، تاریخ الوزراء وحبیب السیر فی اخبار البشر را نام برد. (ریحانه الادب، ج ۲: ص ۱۸۷ - ۱۸۶، معجم المولفین، ج ۸: ص ۴۳) ذکر امام موتمن، ابوالقاسم محمد بن الحسن (علیه السلام). تولد همایون آن در درج ولایت وجوهر معدن هدایت به قول اکثر اهل روایت در منتصف شعبان سال ۲۵۵ در سامرا اتفاق افتاد وآن امام ذو الاحترام در کنیت ونام با حضرت خیر الانام، علیه وآله تحف الصلاه والسلام الی یوم القیام موافقت دارد، ومهدی ومنتظر والخلف الصالح وصاحب الزمان وحجت وقائم از جمله القاب آن جناب است... وصاحب الزمان (علیه السلام) در زمان معتمد خلیفه در سال ۲۶۰ در سرداب سر من رای از نظر فرق برایا غائب شده....(۴۳)
عبد الوهاب شعرانی
عبد الوهاب بن احمد بن علی حنفی شعرانی مکنا به ابومحمد (۹۷۳ - ۸۹۸ ق) از علمای متصوفه است که در قلقشنده مصر متولد ودر قاهره وفات یافت. او را حنفی خوانند چرا که نسب به محمد بن حنفیه برد. واو را شعرانی دانند زیرا در قریه ای بدین نام متولد شده است. از کتابهای او الدر المنثور فی زبد العلوم المشهوره ولواقح الانوار فی طبقات الاخیار والیواقیت والجواهر فی بیان عقاید الاکابر والقواعد الکشفیه را نام برد. (الاعلام، ج ۴: ص ۱۸۱ (تمام علایم پیش از قیامت که شارع مقدس به ما اطلاع داده است درست است وباید همگی در پیش از روز قیامت واقع گردد. مانند ظهور مهدی، در آمدن دجال ونزول عیسی (علیه السلام) - وغیره - حتی اگر یک روز از عمر دنیا باقی نمانده باشد باید اینها واقع گردد... مهدی (علیه السلام) از اولاد امام حسن عسکری است. ولادتش در شب نیمه شعبان سال ۲۵۵ ه واقع شده وهم اکنون زنده است تا اینکه خداوند عیسی بن مریم را با وی گرد آورد. بنابر این، سن مهدی تا زمان ما یعنی سال ۹۵۸ ق، ۷۰۶ سال است.
چنین خبر داد به من شیخ حسن عراقی مدفون در بلندی کوم الرش مشرف بر برکه رطلی در مصر از خود امام مهدی (علیه السلام) در وقتی که به ملاقات او توفیق یافته بود واستادم شیخ علی خواص رحمه الله هم آن را گواهی کرد... اگر بگویی مهدی وقتی ظهور نمود چگونه حکم خواهد کرد؟ آیا با نصوص یا اجتهاد یا هر دو؟ می گویی چنان که شیخ محی الدین گفته است آنچه خداوند به وی الهام می کند او هم حکم می کند، بدین گونه که خداوند شریعت محمدی را به وی الهام می کند واو نیز حکم به آن خواهد کرد، چنان که حدیث یقفوا اثری ولا یخطی ء اشاره بدان دارد.
پس پیغمبر ما را آشنا ساخته است که مهدی پیرو است نه بدعت گزار واینکه او در صدور حکم معصوم است، زیرا معنی معصوم در حکم اینست که اشتباه نمی کند وحکم پیامبر هم خطا ندارد... واز این نظر او را همچون پیامبران دانسته است.(۴۴)
سید امیر عطاء الله دشتکی شیرازی
سید امیر عطاء الله بن امیر فضل الله حسینی دشتکی شیرازی نیشابوری، محدث هروی ملقب به جمال حسینی ومعروف به امیر جمال الدین (یا جلال الدین) از محدثین اهل سنت است که در مدرسه سلطانیه هرات تدریس می کرد. گویند که سرایش محل تردد اعاظم ومجمع افاضل بوده است. مرحوم عاملی در امل الامل (که به شرح حال علمای شیعه پرداخته) ومرحوم شیخ آغا بزرگ در الذریعه او را شیعه دانسته اند. اما صاحب روضات از کتاب روضه الاحباب او فتوا به سنی بودنش داده است ودیگران سنی بودنش را از جهت تدریس کتب اهل سنت که به جهت تقیه انجام می داده است دانسته اند.
وفات او را ۹۱۷ ق و۹۲۶ ق و۱۰۰۰ دانسته اند. از جمله تالیفات او می توان به کتابهای زیر اشاره کرد: روضه الاحباب فی سیره النبی والال والاصحاب، تحفه الاحباب والاربعون حدیثا من احادیث سید المرسلین فی مناقب امیر المؤمنین. (ریحانه الادب، ج ۳: ص ۳۶۸ - ۳۶۷، معجم المولفین، ج ۶: ص ۲۸۵) کلام در بیان امام مؤتمن محمد بن الحسن. تولد همایون آن در درج ولایت وجوهر معدن هدایت، بقول اکثر اهل روایت، در منتصف شعبان سال ۲۵۵ در سامرا اتفاق افتاد وآن امام ذو الاحترام در کنیت ونام حضرت خیر الانام علیه وآله تحف الصلاه والسلام موافقت دارد ومهدی منتظر والخلف الصالح، وصاحب الزمان در القاب او منتظم شده است.
در وقت پدر بزرگوار خود پنج ساله بود، حضرت واهب العطایا آن شکوفه گلزار را ماند یحیی بن زکریا (علیه السلام) در حال طفولیت حکمت وکرامت فرمود ودر وقت صبا به مرتبه بلند امامت رسانید وصاحب الزمان یعنی مهدی دوران در زمان معتمد خلیفه در سال ۲۶۰ یا ۲۶۶ از نظر فرق برایا غائب شد.(۴۵)
احمد بن سنان قرمانی دمشقی
احمد بن یوسف بن احمد، معروف به احمد بن سنان دمشقی قرمانی، مکنا به ابوالعباس در اوقاف مکه ومدینه منشی بود. از تالیفات اوست: اخبار الدول وآثار الاول که به تاریخ قرمانی مشهور است والروض النسیم والدر الیتیم. (ریحانه الادب، ج ۴: ص ۳۴۳، الاعلام، ج ۱: ص ۲۷۵) امام ابو القاسم محمد بن الحسن العسکری است، سن وی در زمان رحلت پدرش پنج ساله بود در آن سن خداوند به وی حکمت آموخت چنانکه به یحیی در کودکی عطا فرمود. او متوسط القامه، خوش صورت ونیکو مو است. بینی ای بر آمده وپیشانی ای روشن دارد.(۴۶)

پاورقی:

-----------------

(۱) سوره نساء، ۴۷:۵.
(۲) کتاب الغیبه، ص ۲۸۲ - ۲۷۹.
(۳) آل عمران، ۳۳:۳-۳۴.
(۴) سوره بقره، ۱۴۸:۲.
(۵) سوره سجده، ۲۱:۳۲.
(۶) تأویل الایات، ج ۲: ص ۴۴۴ / ح ۶، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۵۶۴ / ح ۶۴۶، البرهان، ج ۳: ص ۲۸۸ / ح ۳ / بحار الانوار، ج ۵۱: ص ۵۹ / ح ۵۵.
(۷) سوره نمل، ۶۲:۲۷.
(۸) انجیل لوقا، فصل ۱۲: بند ۳۶ - ۳۵.
(۹) بنا به نوشته کتاب قاموس مقدس مسترهاکس (ص ۵۹۱): یسی به معنی قوی، نام پدر داوود است.
(۱۰) تورات / اشعیا ی نبی، فصل ۱۱: بند ۱۰ - ۱.
(۱۱) عهد عتیق / کتاب مزامیر، مزمور ۳۷: بند ۱۲ - ۹ و۱۸ - ۱۷.
(۱۲) جاماسب نامه، ص ۱۲۱.
(۱۳) اوپانیشاد، ص ۷۳۷.
(۱۴) ینابیع الموده، ج ۳: ص ۷۷، الزام الناصب، ص ۱۲۷.
(۱۵) دلائل الامامه، ص ۲۵۶، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۵۷۴ / ح ۷۲۰.
(۱۶) کفایه الاثر، ص ۱۹۶، بحار الانوار، ج ۳۶: ص ۳۱۲، اثبات الهداه ج ۲: ص ۵۵۲ (با اندکی اختلاف)، مسند فاطمه علیه السلام، ص ۲۸۳ / ح ۵۹.
(۱۷) کفایه الاثر، ص ۲۲۳، اثبات الهداه، ج ۱: ص ۵۹۹ - ۵۹۸ / ح ۵۶۹، بحار الانوار، ج ۳۶: ص ۳۸۳ / ح ۱.
(۱۸) سوره ملک، ۲۵:۶۷.
(۱۹) کمال الدین، ج ۱: ص ۳۱۷ / ح ۳۷، عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج ۱: ص ۶۸ / ح ۳۶، کفایه الاثر، ص ۲۳۱، اعلام الوری، ص ۳۸۴، اثبات الهداه، ج ۱: ص ۴۷۹ / ح ۱۳۴، بحار الانوار، ج ۳۶: ص ۳۸۵ / ح ۶.
(۲۰) کمال الدین، ج ۱: ص ۳۲۳ - ۳۲۲، اعلام الوری، ص ۴۰۲، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۴۶۶ / ح ۱۲۶، بحار الانوار، ج ۵۱: ص ۱۳۵ / ح ۲.
(۲۱) نعمانی: کتاب الغیبه، ص ۳۲۰ / ح ۱، بحار الانوار، ج ۵۲: ص ۱۴۷ / ۳۶۶.
(۲۲) کمال الدین، ج ۱: ص ۲۰۷ / ح ۲۲، امالی صدوق، ص ۱۵۷ - ۱۵۶، الاحتجاج، ج ۲: ص ۳۱۷، بحار الانوار، ج ۲۳: ص ۶ - ۵ / ح ۱۰، ینابیع الموده، ص ۴۷۸ - ۴۴۷، فرائد السمطین، ج ۱: ص ۴۶ - ۴۵ / ح ۱۱.
(۲۳) در باب عدم تسمیه حضرت مهدی علیه السلام بنابر مفاد برخی روایات واحتمالی که برخی از بزرگان شیعه داده اند باید گفت که این عدم نام بردن در زمان غیبت صغرا بوده که وجود حضرت را دشمنان دین تهدید می نمودند. والله اعلم بحقایق الامور.
(۲۴) کمال الدین، ج ۲: ص ۳۶۱، کفایه الاثر، ص ۲۶۵، اعلام الوری، ص ۴۰۷، کشف الغمه، ج ۳: ص ۳۱۳، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۴۷۷ / ح ۱۶۸، بحار الانوار، ج ۵۱: ص ۱۵۱ / ح ۶.
(۲۵) کمال الدین، ج ۲: ص ۳۷۶، اعلام الوری، ص ۴۰۷، کشف الغمه، ج ۳: ص ۳۱۴، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۴۷۸ / ح ۱۷۳، بحار الانوار، ج ۵۲: ص ۳۲۲ / ح ۳۰، حلیه الابرار، ج ۲: ص ۵۸۴.
(۲۶) کمال الدین، ج ۲: ص ۳۷۷، کفایه الاثر، ص ۲۷۶، اعلام الوری، ص ۴۰۸، الخرائج، ج ۳: ص ۱۱۷۱ / ح ۶۶۶، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۳۳۶ / ح ۱۹، مدینه المعاجز، ص ۵۳۶ / ح ۸۰، بحار الانوار، ج ۵۱: ص ۱۵۶ / ح ۱.
(۲۷) کفایه الاثر، ص ۲۸۸، اعلام الوری، ص ۴۱۰، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۳۹۴ / ح ۱۷، حلیه الابرار، ج ۲: ص ۵۱۰، بحار الانوار، ج ۵۰: ص ۲۳۹ / ح ۴.
(۲۸) کمال الدین، ج ۲: ص ۴۰۹، کفایه الاثر، ص ۲۹۱، اعلام الوری، ص ۴۱۴، کشف الغمه، ج ۳: ص ۳۱۸ - ۳۱۷، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۴۸۲ / ح ۱۸۸، حلیه الابرار، ج ۳: ص ۵۵۲، بحار الانوار، ج ۵۱: ص ۱۶۰ / ح ۶.
(۲۹) شیخ طوسی: کتاب الغیبه، ص ۱۷۶، اعلام الوری، ص ۴۲۳، الاحتجاج، ج ۲: ص ۴۶۹، کشف الغمه، ج ۳: ص ۳۲۱، اثبات الهداه، ج ۳: ص ۷۵۶ / ح ۴۲.
(۳۰) بحار الانوار، ج ۵۲: ص ۳۰ / ح ۲۵.
(۳۱) الفتوحات المکیه، باب. ۳۶۶ در پایان گفتار محی الدین لازم به ذکر می دانیم که در نسخ چاپی وخطی فتوحات که تا کنون دیده ایم اسامی ائمه معصومین از امام زمان تا امیر المؤمنین علیه السلام نیست. نسخه نویسان یا ناشران فتوحات این قسمت را که شاهد صادقی بر مدعای شیعیان در تطبیق مهدی آخر الزمان به امام زمان محمد بن الحسن العسکری بوده است، غافل از اینکه عبدالوهاب شعرانی با مقامی شامخی که نزد عموم اهل تسنن دارد، مستقیما از فتوحات نقل کرده، ونقل او به تنهایی برای استناد ما کافی است. به خصوص که بسیاری از علمای بعدی اهل سنت آن را از شعرانی نقل کرده اند، مانند: حمزاوی، وموودی وعبد الرحمن صوفی ومحمد بن صبان مصری. محدث بزرگوار حاج میرزا حسین نوری در کتاب نجم الثاقب (ج اسلامیه، ص ۱۲۳) می نویسد: در کشف الظنون در (باب فاء) از عبدالوهاب شعرانی نقل کرده که وی در لواقح الانوار گفته است: پس از آن که فتوحات را تلخیص کرده، دانشمند شریف شمس الدین محمد بن ابوطیب مدنی متوفا به سال ۹۵۵ بر ما وارد شد، ونسخه ای از فتوحات را به ما نشان داد که با نسخه ای که خط محی الدین در آن بود مقابله کرده بود. آن قسمت از فتوحات را که در آن تردید داشتم وحذف کرده بودم، در آن ندیدم. واز اینجا متوجه شدم نسخه های فتوحات که هم اکنون در مصر هست همه آنها را از روی نسخه ای که مورد دستبرد واقع شده است، استنساخ کرده اند!.
(۳۲) ینابیع الموده، ص ۴۱۰.
(۳۳) تذکره خواص الامه، ص ۳۸۳.
(۳۴) تاریخ گزیده. صحیح ومشهور این است که حضرت در شب جمعه نیمه شعبان متولد شد ودر سال ۲۶۰ ق که پدر بزرگوارشان امام حسن عسکری علیه السلام رحلت کرد، غایب گردید.
(۳۵) نفیسی: سرچشمه تصوف در ایران، ص ۲۱۶ (به نقل از تحفه الاخوان).
(۳۶) ینابیع الموده، ص ۴۷۱ (به نقل از رساله شرح دائره).
(۳۷) کشف الاستار، ص ۲۵۱ (به نقل از الریاض الزاهره).
(۳۸) کشف الاستار، ص ۲۶.
(۳۹) الزام الناصب، ص ۱۰۰ (به نقل از معراج الوصول).
(۴۰) الفصول المهمه.
(۴۱) کشف الاستار، ص ۴۹ (به نقل از مرآه الاسرار).
(۴۲) روضه الصفا، ج ۳: ص ۵۹.
(۴۳) خواند میر: حبیب السیر، ج ۲: ص ۱۰۰.
(۴۴) شعرانی: یواقیت الجواهر، ج ۲: باب ۶۵.
(۴۵) نجم الثاقب، ص ۱۶۶ (به نقل از روضه الاحباب).
(۴۶) اخبار الدول، ص ۱۱۷، چ ۱۳۸۲ ق. قریب به این مضمون را عبدالملک عصامی در کتاب سمط النجوم العوالی (ج ۴: ص ۱۳۸) آورده است. مختصری از شرح حال عصامی: عبد الملک بن حسین بن عبد الملک المکی العصامی مورخی از اهل مکه که در آنجا چشم به جهان گشود ودر همان شهر وفات یافت، از کتابهای او می توان قید الاوابد من الغوائد والعوائد - خ وسمط النجوم العوالی فی انباء الاوائل والتوالی در ۴ ج والغرر البهیه - خ را نام برد. (الاعلام، ج ۴: ص ۱۵۷).

دانلودها:

175.pdf

رتبه:

۱ / ۵.۰ ۰