﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ (السجدة: ۵۳)
قوله تعالی:
﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ (السجدة: ۵۳)
ترجمه آیه:
(به زودی آیات ونشانه های خویش را در جهان هستی ودر جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حقّ است).
متن روایت (۱):
محمد بن العباس: قال: حدثنا جعفر بن محمد بن مالک، عن القاسم بن إسماعیل الأنباری، عن الحسن بن علی بن أبی حمزة، عن أبیه، عن إبراهیم، عن أبی عبد الله (علیه السلام) فی قوله تعالی: ﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ (قال: فی الآفاق انتقاص الأطراف علیهم، وفی أنفسهم بالمسخ حتی یتبین أنه الحق) أی أنه القائم (علیه السلام)(۱).
ترجمه روایت (۱):
محمّد بن العبّاس گوید: جعفر بن محمّد بن مالک حدیثمان داد، از قاسم بن اسماعیل انباری، از حسن بن علیّ بن ابی حمزه، از پدرش، از ابراهیم، از حضرت ابو عبد الله امام صادق (علیه السلام) درباره ی فرموده ی خدای- تعالی-: (به زودی آیات ونشانه های خویش را در جهان هستی ودر جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حقّ است) [فرمود: نشانه ی خداوندی در آفاق وجهان هستی، تنگ شدن وکاسته شدن وسایل زندگی بر آنان است ودر جانشان، مسخ شدن است تا اینکه برای ایشان معلوم شود که آن حقّ است] یعنی آنکه او قائم (علیه السلام) است.
متن روایت (۲):
محمد بن إبراهیم النعمانی: قال: أخبرنا (حدثنا) أحمد بن محمد بن سعید قال: حدثنی (حدثنا) أحمد بن یوسف بن یعقوب من کتابه قال: حدیثنا إسماعیل بن مهران قال: حدثنا الحسن بن علی بن أبی حمزة عن أبیه ووهیب، عن أبی بصیر قال: سئل أبو جعفر (الباقر) (علیه السلام) عن تفسیر قول الله (عزَّ وجلَّ): ﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ فقال (علیه السلام):
یریهم فی أنفسهم المسخ ویریهم فی الآفاق انتقاض الآفاق علیهم فیرون قدرة الله فی أنفسهم وفی الآفاق، وقوله: ﴿حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ یعنی بذلک خروج القائم (علیه السلام) (و) هو الحق من الله (عزَّ وجلَّ) یراه هذا الخلق لابد منه(۲).
ترجمه روایت (۲):
محمّد بن ابراهیم نعمانی گوید: احمد بن محمّد بن سعید به ما حدیث داد، وی گفت: احمد بن یوسف بن یعقوب از کتاب خود برایم حدیث کرد، گفت: اسماعیل بن مهران حدیثمان داد، گفت: حسن بن علیّ بن ابی حمزه از پدرش ووهیب برایمان حدیث گفت، از ابو بصیر که گفت: از حضرت ابو جعفر [امام باقر] (علیه السلام) راجع به تفسیر فرموده ی خدای -عزّ وجلّ-: (به زودی آیات ونشانه های خویش را در جهان هستی ودر جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حقّ است) سؤال شد.
آن حضرت (علیه السلام) فرمود: در جانشان، مسخ شدن را نشانشان خواهد داد ودر جهان هستی، کاسته شدن وتنگ گردیدن آن را که قدرت خداوند را در خودشان ودر جهان هستی میبینند واینکه فرموده است: (تا برایشان روشن گردد که او حقّ است) مقصود خداوند از آن خروج حضرت قائم (علیه السلام) است واوست حقّ از سوی خدای -عزّ وجلّ- (آمده) که به ناچار خلق او را خواهند.
متن روایت (۳):
محمد بن یعقوب: (عن عدة من أصحابنا)(۳) عن سهل بن زیاد، عن ابن فضال، عن ثعلبة بن میمون، عن الطیار، عن أبی عبد الله (علیه السلام) فی قول الله (عزَّ وجلَّ): ﴿سَنُرِیهِمْ آیاتِنا فِی الآْفاقِ وَفِی أَنْفُسِهِمْ حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾ قال: خسف ومسخ وقذف.
قال: قلت ﴿حَتَّی یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾(۴) قال: دع، ذاک قیام القائم (علیه السلام)(۵).
ترجمه روایت (۳):
محمّد بن یعقوب (از عدّه ای از اصحابمان): از سهل بن زیاد، از ابن فّضال، از ثعلبه بن میمون، از طیّار، از حضرت ابی عبد الله صادق (علیه السلام) که درباره ی قول خدای -عزّ وجلّ-: (به زودی آیات ونشانه های خویش را در جهان هستی ودر جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حقّ است) فرمود: «فرورفتگی ومسخ وپرتاب».
گوید: عرض کردم: (تا برایشان روشن گردد که او حقّ است) فرمود: این را واگذار! آن، قیام حضرت قائم (علیه السلام) است».
پاورقی:
-----------------
(۱) تأویل آیات ظاهرة - مخطوط.
(۲) کتاب غیبت: ص۱۴۳.
(۳) در مأخذ نیست.
(۴) در مأخذ نیست.
(۵) روضة: ص۱۶۶.
